Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Toruniu
52°59′46″N 18°36′34″E/52,996111 18,609444 Dom modlitwy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Toruniu – ulica Idzikowskiego 1d | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Idzikowskiego 1d |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Okręg | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie Torunia  | |
| 52°59′46″N 18°36′34″E/52,996111 18,609444
| |
| Strona internetowa | |
Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Toruniu – zbór adwentystyczny w Toruniu, należący do okręgu kujawskiego diecezji zachodniej Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w RP.
Pastorem zboru jest Tomasz Roszak, natomiast starszym – Sławomir Lipa. Nabożeństwa odbywają się w kościele przy ul. Idzikowskiego 1d każdej soboty o godz. 9:30[1].
Historia zboru
[edytuj | edytuj kod]Adwentyści w Toruniu przed założeniem zboru
[edytuj | edytuj kod]Pierwsi adwentyści przybyli do Torunia z Bydgoszczy po 1901 roku. Zbór powstał w 1904 roku. Pierwszymi wiernymi byli Niemcy, którzy odeszli z Kościoła ewangelickiego[2]. Po 1920 roku w Toruniu mieszkali adwentyści narodowości niemieckiej i polskiej[3]. Liczba wyznawców spadła w 1920 roku, po przyłączeniu Torunia do Polski. Na miejscu pozostała niewielka grupa mieszkająca głównie na Jakubskim Przedmieściu, Bydgoskim Przedmieściu, Mokrym i Chełmińskim Przedmieściu[2]. Mieszkańcy Bydgoskiego Przedmieścia, Mokrego i Jakubskiego Przedmieścia propagowali doktrynę swojego Kościoła[4].
Zbór w latach 1922–1939
[edytuj | edytuj kod]Nieznana jest dokładna data powstania zboru, choć wiadomo, że istniał on od 1922 roku. Dokładna liczba adwentystów w Toruniu w okresie II Rzeczypospolitej jest niekiedy przybliżona, gdyż w wyniku braku rozeznania adwentystów mylono z baptystami. Dane uwzględniają wyłącznie osoby dorosłe ochrzczone. Prawdopodobnie rzeczywista liczba adwentystów w Toruniu w latach 1922–1939 wynosiła do 60 osób[4].
| Rok | Przybliżona liczba ochrzczonych wyznawców |
|---|---|
| 1922 | 17[5] |
| 1923 | 15[6] |
| 1924 | 19[5] |
| 1925 | 19[6] |
| 1926 | 20[4] |
| 1928 | 13[6] |
| 1929 | 13[4] |
| 1931 | 17[4] |
| 1939 | ok. 20[7][8] |
Według danych z lat 1925, 1927 i 1930, w Toruniu przebywało dziesięciu Niemców wyznających adwentyzm[7]. Nabożeństwa odbywały się w lokalach prywatnych. Niewielka grupa działająca w Toruniu podlegała Alfredowi Lüdtke, duchownemu z Bydgoszczy[5]. Brak stałego pastora i niechęć władz do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego przyczyniły się do słabego rozwoju tej wspólnoty religijnej w Toruniu. Adwentyści ograniczali się do działalności religijnej, sporadycznego organizowania wykładów, na których bywało do 30 do 40 osób (przeważały kobiety) oraz do spotykania się w zebraniach[9]. Po 1931 roku kilku adwentystów Dnia Siódmego odeszła z Kościoła i dołączyła do Autonomicznego Zboru Adwentystów Dnia Siódmego, założonego przez bydgoskiego lekarza Alfreda Kubego[10].
W II Rzeczypospolitej pojawił się konflikt pomiędzy nimi a katolikami mieszkającymi w mieście[11]. W 1923 roku policja zatrzymała dwie kobiety kolportujące literaturę adwentystyczną w języku polskim i niemieckim[5]. Podczas spisu powszechnego z 1931 roku adwentyści złożyli zażalenie w sprawie nieprawidłowego zapisywania w spisie ludności wyznawców Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego na niekorzyść wspólnoty[12]. Ze względu na polsko-niemiecki skład wyznaniowy adwentyści byli podejrzewani o prowadzenie działalności niepodległościowej na rzecz Niemiec[13].
Czasy późniejsze
[edytuj | edytuj kod]Podczas II wojny światowej niemieckie władze okupacyjne zakazały działalności adwentystom Dnia Siódmego. W materiałach archiwalnych nie zachowały się informacje dotyczące działalności adwentystów w tym okresie[14].
W listopadzie 2004 roku radni udzielili zgody na sprzedaż adwentystom dnia siódmego działki o wielkości 0,2 ha przy ulicy Idzikowskiego. Działkę sprzedano za 195 tys. złotych[15]. Rok później adwentystom dnia siódmego oficjalnie przekazano tereny przy ulicy Idzikowskiego[16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zbór adwentystów w Toruniu. torun.adwentysci.org. [dostęp 2020-09-04].
- ↑ a b Pielka 2018 ↓, s. 137.
- ↑ Kłaczkow 2011 ↓, s. 343.
- ↑ a b c d e Waszkiewicz 1993 ↓, s. 105.
- ↑ a b c d Pielka 2018 ↓, s. 138.
- ↑ a b c Waszkiewicz 1998 ↓, s. 144.
- ↑ a b Waszkiewicz 1993 ↓, s. 101.
- ↑ Grochowina 2003 ↓, s. 121.
- ↑ Waszkiewicz 1993 ↓, s. 110.
- ↑ Waszkiewicz 1998 ↓, s. 141.
- ↑ Pielka 2018 ↓, s. 136.
- ↑ Pielka 2018 ↓, s. 139.
- ↑ Waszkiewicz 1993 ↓, s. 114.
- ↑ Sziling 2006 ↓, s. 631.
- ↑ Adwentyści obok Jehowitów. pomorska.pl, 2004-11-06. [dostęp 2021-09-21].
- ↑ Zielonoświątkowcy starają się o miejsce pod kaplicę. ddtorun.pl, 2015-12-12. [dostęp 2020-09-04].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Sylwia Grochowina. Związki wyznaniowe w Toruniu w latach 1939-1945. „Rocznik Toruński”. 30, 2003.
- Jarosław Kłaczkow: Kościoły ewangelickie i ich wyznawcy w Toruniu (1920–1939). W: Jarosław Kłaczkow (red.): Ewangelicy w Toruniu (XVI-XX w.). Toruń: Adam Marszałek, 2011. ISBN 978-83-7780-051-5.
- Mateusz Pielka. Chrześcijańskie mniejszości wyznaniowe w Toruniu w latach 1920-1939. „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne”. 2 (33), 2018.
- Kościół rzymskokatolicki i inne związki wyznaniowe. W: Marian Biskup (red.), Jan Sziling: Historia Torunia (1920-1945) Tom III część 2. W czasach Polski Odrodzonej i okupacji niemieckiej (1920-1945). Toruń: TNT, Instytut Historii PAN w Warszawie, 2006. ISBN 83-87639-79-6.
- Zofia Waszkiewicz: Stosunki wyznaniowe w Toruniu (1920-1939). W: Mieczysław Wojciechowski (red.): Mniejszości narodowe i wyznaniowe w Toruniu w XIX i XX wieku. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1993. ISBN 83-231-0456-5.
- Zofia Waszkiewicz: Stosunki wyznaniowe w diecezji chełmińskiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego (1920–1939). W: Mieczysław Wojciechowski (red.): Mniejszości narodowe i wyznaniowe na Pomorzu w XIX i XX wieku. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1998. ISBN 83-231-0894-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]